लोकतन्त्र भनेको शासनको एउटा रूप हो जसमा जनताले आफ्ना निर्वाचित प्रतिनिधिद्वारा शासन गर्छन्। यो जनताको लागि र जनताको सरकार हो । यो शासन प्रणालीमा जनताले आफ्नो मनपर्ने सरकार चुन्न स्वतन्त्र छन् । नेपालमा प्रजातन्त्र स्थापना गर्न नेपाली जनताले लामो समय संघर्ष गरे । अहिले हामी लोकतान्त्रिक देशका जनता हौँ ।
राणा शासन पारिवारिक अधिनायकवाद थियो । नेपालमा १०४ वर्षदेखि अस्तित्वमा थियो । यसले जनताको इच्छा र आकांक्षालाई स्थान दिएको छैन । त्यसैले जनता अधिकार र स्वतन्त्रताका लागि राणाविरुद्ध लडे । नेपालले सन् २००७ मा प्रजातन्त्र पायो । हरेक वर्ष फागुनलाई प्रजातन्त्र दिवसका रुपमा मनाउने गर्दछौँ । जनताले २००७ मा पाएको लोकतन्त्रलाई बलियो बनाउन सकेनन्, त्यसैले २०४६ र २०६२/०६३ मा फेरि त्यसका लागि लड्नुपर्यो । पछिल्लो आन्दोलनले देशमा उल्लेखनीय परिवर्तन ल्याउन सफल भयो । हाम्रो इतिहासमा लगभग 240 वर्षसम्म राजतन्त्र थियो। यो आन्दोलनले गणतन्त्र राज्य बनायो । अहिले हामी संघीय धर्मनिरपेक्ष राज्यका नागरिक भएका छौं।
तर, लोकतन्त्रलाई बलियो बनाउन हामीले धेरै गर्नैपर्छ । पहिलो र प्रमुख आवश्यकता निर्वाचित सरकारमार्फत राजनीतिक स्थिरता हो। हाम्रो संविधानसभाले सबै जातजातिको प्रतिनिधित्व गर्ने सबै जनताको इच्छा र आकांक्षालाई सम्बोधन गर्दै नयाँ संविधान निर्माण गर्नुपर्छ । तब मात्र सबैले आफ्नो व्यक्तित्व विकासको लागि समान अवसर पाउन सक्छन्।
